Cezanın ertelenmesi, mahkeme tarafından hükmedilen hapis cezasının belirli şartlar altında infazının belirli bir süre ertelenmesi anlamına gelir. Türkiye’de cezanın ertelenmesi, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu çerçevesinde düzenlenmiştir.
Cezanın Ertelenmesi Şartları
Türk Ceza Kanunu’nun 51. maddesi, cezanın ertelenmesi ile ilgili hükümleri içermektedir. Bu maddeye göre, cezanın ertelenmesi için bazı şartların varlığı gerekmektedir.
Hükmedilen hapis cezasının süresi, iki yıl veya daha az olmalıdır. Bunun yanında hükümlünün daha önce kasıtlı bir suçtan dolayı üç aydan fazla hapis cezası almamış ve sabıkasız olması gerekmektedir. Suçun ağırlığı ve hükümlünün kişiliği dikkate alınarak cezanın ertelenmesinin uygun olup olmadığı mahkeme tarafından değerlendirilir ve karar verilir.
Kasten işlenmiş suçlarda cezanın ertelenmesi mümkündür. Ancak, terör örgütüne bağlılık gibi ağır suçların ertelenmesi söz konusu değildir.
Mahkeme, hükümlünün sabıka kaydına ve kişiliğini dikkate alarak cezasının ertelenmesinin, onun topluma kazandırılması ve yeniden suç işlemesinin önlenmesi açısından uygun olup olmadığını değerlendirir.
Erteleme Kararının Verilmesi
Mahkeme, cezanın ertelenmesine karar verirken, hükümlünün kişiliğini, suçun işleniş şeklini ve diğer sosyal durumları dikkate alır. Erteleme kararı, her somut olayın özelliğine göre değerlendirilir se sonunda mahkeme bir karara bağlıdır.
Erteleme kararı verildiğinde, mahkeme hükümlü için bir denetim süresi belirler. Bu süre en az bir yıl, en fazla üç yıl olabilir. Hükümlü, bu süre boyunca denetim altında tutulur ve belirli yükümlülükleri yerine getirmek zorundadır. Denetim süresi yükümlülüklere uygun veya iyi halli geçmişse hükümlü cezasını çekmiş sayılır.
Mahkeme, denetim süresi boyunca hükümlüye belirli yükümlülükler getirebilir. Örneğin, belirli bir yerde ikamet etme, belirli bir süre eğitim veya iş bulma, belli aralıklarla denetim memurlarına rapor verme gibi yükümlülükler mahkeme tarafından uygun görüldüğü taktirde hükümlüye bazı yükümlülükler bağlanır.
Hükümlü, erteleme süresi boyunca kasıtlı bir suç işlemezse ve kendisine yüklenen yükümlülüklere uyarsa, erteleme süresinin sonunda ceza düşer ve hükümlü cezasını çekmiş sayılır.
Hükümlü, erteleme süresi içinde kasıtlı bir suç işlerse veya kendisine yüklenen yükümlülüklere uymazsa, erteleme kararı iptal edilir ve cezası infaz edilir.
Adli Kontrol ve Erteleme Kararı
Erteleme kararı, adli kontrol tedbirleri ile karıştırılmamalıdır. Adli kontrol, soruşturma veya kovuşturma aşamasında tutuklama yerine uygulanan bir tedbir olup, hüküm verilmeden önce uygulanır. Cezanın ertelenmesi ise, mahkeme tarafından verilmiş cezanın infazının ertelenmesidir.
Erteleme kararı, hükümlünün topluma kazandırılması ve yeniden suç işlemesinin önlenmesi amacıyla uygulanan bir işlemdir. Hükümlünün cezasının ertelenmesi, belirli şartların sağlanması halinde mümkündür ve bu süreç, mahkemenin takdirine bağlıdır. Cezanın ertelenmesi, hükümlünün belirli yükümlülüklere uyması ve denetim süresini başarılı bir şekilde tamamlaması durumunda hükümlü cezasını çekmiş sayılır. Ancak, erteleme süresi içinde suç işlenmesi veya yükümlülüklere uyulmaması durumunda, erteleme kararı iptal edilir ve hükümlü kalan cezasını ceza evinde geçirir.
