Sınır dışı kararına itiraz konuları ile en çok ülkeye giriş esnasında karşılaşılmaktadır. Bir diğer adıyla deport kararına itiraz olarak nitelendirilen bu durum 7 gün içinde gerçekleştirilmelidir. İdari gözetim kararı varsa buna da itiraz edilme hakkı vardır. Sınır dışı etme kararı sadece Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmayan kişilere uygulanabilecek bir karardır. Anayasada madde 23’te belirtilen hükümlere göre bir vatandaş sınır dışı edilemez. Ayrıca yurda girme hakkı elinden alınamaz. Yabancılar da kanun karşısında bu duruma neden olacak şartları karşıladıkları takdirde sınır dışı kararı uygulamasıyla karşılaşabilirler. 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu ile bu durum netlik kazanmıştır. Bu kanunda sınır dışı etme ile ilgili düzenlemeler yer almaktadır. Bu kanunda yer alan madde 56’da belirtilen durumları karşılayan kişiler, valilikler tarafından sınır dışı kararı alabilmektedir. Sınır dışı işlemleri idari işlemler sınıfına girer ve bu kararlara bakan mahkemelerce itiraz edilebilmektedir. Ayrıca yargıda iptal davası da açılabilmektedir.
Sınır dışı edilme durumunda kişiler şu haklara sahiptir:
- İdareye başvuru yaparak itiraz etme hakkı
- İdare mahkemesine başvuru yaparak kararın iptal edilmesini talep etme hakkı
Sınır dışı kararı uygulanan insanlar kararın tebliğ edilmesinden itibaren 7 gün içinde bu duruma itiraz edebilirler. Bu kararı veren valiliğin yer aldığı ildeki idare mahkemelerine dava dilekçesi gönderilmelidir. Mahkemeye başvuracak olan kişinin sınır dışı kararı veren makama da bu başvuruyu bildirir. Mahkemeye yapılan başvurular 15 gün içinde sonuca kavuşur.
Sınır Dışı Kararı Nedir?
Sınır dışı kararı ile karşılaşılana kadar insanlar sınır dışı kararına itiraz ya da sınır dışı nedir gibi sorular hakkında bilgi sahibi değildirler. Sınır dışı, bir diğer adıyla deport kararı, ülkenin güvenliğini ve kamu düzenini sağlamak için eylemleri kamu ve milli güvenliği tehdit eden boyutta olan kişilerin ülkeye girmesini engellemek üzere verilen bir karadır. Ayrıca tehlikeli görünen yabancıları ülkeden yasal bir şekilde çıkarmak için de uygulanabilir. Sınır dışı kararı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu çerçevesinde düzenlenmiştir. Böylece sınır dışı edilme durumu bir yasal kaynağa dayanmıştır. Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nda yer alan madde 53’e göre sınır dışı kararı Göç İdaresi Genel Müdürlüğünün talimatı ile ya da valilik tarafından resen alınan bir karardır. Sınır dışı kararı tek taraflı ve bireysel bir idari işlem olarak kabul edilir. Kolluk tarafından yakalanan yabancı vatandaşlardan Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununda yer alan madde 54’e göre sayılan halleri karşılayanlar için sınır dışı kararı verilmesi adına valiliğe bildirim gönderilir.
Kişi dokunulmazlığında kabul gören eşitlik ilkesiyle birlikte getirilen istisnalardan biri, sınır dışı yani deport kararıdır. Devletler kendi menfaatleriyle uyuşmayan fiillerde bulunan yabancıların ülkede kalmalarına izin vermezler. Sınır dışı kararı kişi özgürlüğü ve dokunulmazlığıyla ilgili olduğu gibi seyahat özgürlüğüyle de ilgilidir. Sınır dışı edilen yabancı uyruklu vatandaşlar kolluk kuvvetlerince yakalanır ve idari gözetim altına alınır. Anayasa’da yer alan maddelere göre temel hak ve özgürlükler kapsamında Türkiye’nin de taraf olduğu anlaşmaların kanunlardan önce geldiği kabul edilmiştir. Türkiye’nin yer aldığı sözleşmelerde yabancıların kamu düzenini ve milli güvenliği gibi gerekçelerle sınır dışı edilebilecekleri kabul edilir.
Uluslararası Sözleşmelere Göre Sınır Dışı Edilme
Uluslararası hukukta da ülkelerin hangi durumda sınır dışı kararı verebileceği yer almaktadır. Sınır dışı ile ilgili düzenlemeler yapan uluslararası sözleşmelerin arasında Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi de yer almaktadır. Bu sözleşmede yer alan 4 ve 7 numaralı maddelerde sınır dışı etmeyle ilgili açık hükümler yer almaktadır. Madde 4’te yer alanlara göre yabancıların toplu bir şekilde sınır dışı edilmesi yasaktır. 7 numaralı maddede bu konu daha detaylı bir şekilde incelenmiştir. Bu maddede geçenlere göre bir devletin ülkesinde kurallara uygun yaşayan yabancı, yasaya uygun şekilde verilen kararın uygulanması dışında sınır dışı edilememektedir. Bu durumla karşılaşan kimseler şunları yapabilir:
- Sınır dışı edilme kararına karşı gerekçeler sınabilme
- Durumun yeniden gözden geçirilmesini talep etme
- Bu amaçlar doğrultusunda yetkili makamlara başvurup kendini temsil edecek temsilci atanmasını talep etme
Sınır Dışı Kararı Nasıl Alınır?
Sınır dışı kararına itiraz ve sınır dışı nasıl edilir gibi konular gündeme sıklıkla gelebilmektedir. YUKK ile sınır dışı edilmesi gereken kimseler hakkında oldukça detaylı düzenlemeler yer almaktadır. Sınır dışı edilme nedenlerine uyan kimseler, Göç İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından verilen talimatlar üzerine sınır dışı edilmektedirler. Her bir yabancı için ayrı ayrı sınır dışı kararı verilmektedir. Haklarında sınır dışı kararı alınan kişiler, kolluk kuvvetlerince yakalanmışlarsa kararın verilmesi için hemen valiliğe bildirirler. Valilikler tarafından yapılan değerlendirme ile karar 48 saat içinde verilmektedir.
Hakkında sınır dışı kararı verilmiş olan kişiler 7 gün içinde bu duruma itiraz etme hakkına sahiptirler. Böyle bir durumla karşılaşan kişiler gerekli adımları atabilmek için uzman Antalya avukat hizmetlerinden faydalanabilirler. Çünkü bu tür süreçlerde yasadan haberdar olmak ve hakların korunması adına bir avukatla çalışmak en doğru yol olacaktır.
İnsanlar şu durumlarda sınır dışı edilmektedir:
- Terör örgütü üyesi, yöneticisi, destekçisi olmak ya da çıkar amaçlı örgüt yöneticisi, destekçisi ya da üyesi olmak
- Kamı güvenliğini ve düzenini tehdit eden eylemlerde bulunmak
- Uluslararası kurum ve kuruluşlarca tanımlanmış olan terör örgütleri ile ilişki içinde olmak
Sınır dışı kararı durdurulamamaktadır. Bu karara karşı başvuru yapılan idare mahkemeleri kararını 15 gün içinde açıklamak durumundadır ve bu mahkemelerin kararı kesindir.
Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu ile sınır dışı edilme nedenleri hem kapsamlı hem de açık bir şekilde belirtilmiştir. Bu düzenleme sayesinde Türk Ceza Kanunu madde 59 dışında diğer kanunlarda da yer alan hükümler de yürürlükten kalkmıştır. Sınır dışı nedenleri bir bütün olarak ele alındıklarında Türkiye’nin de taraf olduğu anlaşmalara uyacak şekilde düzenlendiği görülebilir.
Sınır dışı edileceği ülkede ölüm, idam ya da işkence cezalarına çarptırılacak yabancılar sınır dışı edilmeyebilirler. Bunun yanı sıra hamilelik, yaş, sağlık sorunları, hayati tehlikenin bulunması, mağdur destek sürecinden yararlanıyor olması, tedavi görmesi gibi durumlarda da yabancılar sınır dışı edilmeyebilmektedir.
Sınır Dışı Kararına İtiraz Etme
Sınır dışı kararına itiraz için yabancı vatandaş ya da kişinin avukatı bu duruma karşı kararın tebliğiyle birlikte 7 gün içinde duruma itiraz edebilirler. Mahkemeye başvurularak bu kararı veren makama da başvurusunu bildirmektedir. Mahkemeye yapılan başvurular 15 gün içinde sonuçlanmaktadır. Sınır dışı etme kararı idari işlemdir. Bu nedenle işlemin iptalinin talep edilmesi için dava açılabilmektedir. Bu davalarda idare mahkemeleri görevli mahkemelerdir. Yetkili idare mahkemeleri İdari Yargılama Usulü Kanunu’nda yer alan madde 32’ye göre sınır dışı etme kararının verildiği valiliğin bulunduğu ildeki idare mahkemesidir.
Bu durumda itiraz etmek yerine dava da açılabilmektedir. Hakkında deport kararı alınan kişi, bu durumun yasalara aykırı olduğunu söyleyerek idare mahkemelerine iptal davası açabilmektedirler. Sınır dışı edilmeye karşı gerekçeler öne sürebilir ve durumun yeniden incelenmesini talep edebilirler.
