Facebook üzerinden hakaret davası sosyal medyanın yaygınlaşması ile sıklıkla karşılaşılan bir dava haline gelmiştir. İnternetteki anonimliğe güvenen kötü niyetli insanlar internet üzerinden hakaret, özel hayatın gizliliği ve dolandırıcılık gibi pek çok suçu işleyebilmektedirler. Sosyal medya üzerinden hakaret suçu Facebook, Tiktok, Twitter ve Instagram gibi sosyal medya platformları üzerinden gerçeklemektedir. Hakaretin tek taraflı ya da karşılıklı olması durumlarında cezanın kime ve ne kadar verileceği üzerine incelemeler gerçekleşmektedir. Sosyal medyanın insanların hayatlarının bir parçası haline gelmesi nedeniyle gün içinde uzun saatler boyunca bu platformlarda vakit geçirmekteyiz. İnsanların bu kadar sıklıkla kullandığı bir özellikte suç unsurlarının meydana gelmesi kaçınılmazdır. Bu nedenle sosyal medyada en sık işlenen suçlar arasında hakaret davaları yer almaktadır.
Sosyal medya üzerinden hakaret suçunun meydana gelebilmesi için belli başlı suç unsurlarının oluşmuş olması gerekmektedir. İnternetten hakaret suçu kullanılan sosyal medya hesapları, Whatsapp konuşmaları ve diğer unsurlar incelenerek tespit edilebilirdir. Hakaret suçunun meydana gelebilmesi ve suç olarak kabul edilebilmesi için gerçekleştirilen eylemin kişinin şeref, onur, haysiyetini zedeleyen unsurlar barındırması gerekmektedir. İnternet üzerinden paylaşımı gerçekleştirilen bir cümlenin, kişiyi renciden eden nitelikler taşıması gerekir. Instagram, Tiktok, Twitter ve Facebook gibi sosyal medya platformlarında kullanılan hesaplar üzerinden gerçekleşen paylaşımların altında yer alan yorumlarda da hakaret suçuna neden alabilen yorumlar yazılabilmektedir.
Sosyal medya üzerinden hakaret suçunun oluşabilmesi için “şeref yoksunu” ya da “geri zekalı” gibi sözlerin kullanılması bile yeterli olabilmektedir. Bu sözler, söylenen kişinin onurunu ve gururunu zedeleyici özellikler taşımaktadır. Sosyal medya hesapları üzerinden gerçekleşen kişiyi rencide edebilecek sözler kullanılması ya da hakaret içerikli kelimelerin görsel üzerine yazılması gibi durumlar bu suçu oluşturan unsurlar arasında yer almaktadır.
İnternet Üzerinden Hakaret Suçu
Facebook üzerinden hakaret davası açılmasının nedenleri arasında hakaret içerikli mesajların gönderilmesidir. Sosyal medya üzerinden hakaret suçunun oluşabilmesi için bazı unsurlar meydana gelmelidir. Bu suç Whatsapp mesajları, sosyal medyanın mesajlaşma özelliği üzerinden edilen hakaretler, mail iletileri ile hakaret gibi pek çok şekilde işlenebilmektedir. Bunun yanı sıra herkesin görüp okuyabileceği şekilde hakaret içerikli paylaşımlar yapmak ya da bazı gönderilerin altında bir kişiye hakaret etmek de bu suçun oluşmasına neden olabilmektedir.
İnternet üzerinden gerçekleşen hakaret suçunda kişiye yönelik rencide edici sözlerin kullanılması, bu sözlerin “salak, geri zekalı, hayvan” gibi basit sözlerden oluşması bile bu suçun meydana gelmesi için yeterli kabul edilmektedir. İleti ile işlenen hakaret suçu ise sosyal medya platformları üzerinden mesaj yoluyla hakaret edilmesi, Telegram, Whatsapp gibi mesaj uygulamaları aracılığıyla hakaret edilmesi gibi durumlar hakaret suçunu oluşturmaktadır. İleti ile gerçekleşen hakaret suçlarının ekran görüntüleri ya da ekran kayıtları mahkemede delil olarak kullanılabilmektedir.
Facebook Üzerinden Hakaret Suçunun Cezası Nedir?
Facebook üzerinden hakaret davası gibi durumlar, sosyal medya kullanıcıları arasında karşılaşılan bir durumdur. Genel olarak internet üzerinden hakaret suçunu ele alacak olursak bu suçun hangi platform üzerinden işlendiği fark etmeksizin değerlendirilmektedir. Sosyal medya hesapları kullanılarak birinin onurunu ve kişiliğini zedeleyecek şekilde yorumlar, paylaşımlar yapılıp mesajlar gönderilmesi, hakaret suçu olarak kabul edilen suçlar arasındadır. Bu suç temel ve nitelikli hal olmak üzere iki türlü incelenebilmektedir. Kişinin hangi hali işlediğine bakarak verilen ceza da buna göre değişmektedir. Suçun temel hali söz konusuysa kişiye verilecek olan ceza 3 aydan 2 yıla kadar hapis cezası olacaktır. Ayrıca bu ceza adli para cezasına dönüştürülebilmektedir.
İnternet üzerinden gerçekleşen nitelikli hakaret suçu ise dini, felsefi, siyasi, bir kesim ya da kişinin kutsal saydığı bir şeye ya da kamu görevlisine hakaret edilmesi gibi durumlarda meydana gelmektedir. Bu durumda cezanın alt sınırı 1 yıldan daha az olmamaktadır. Alenen işlenen suçların cezaları genellikle altıda bir oranında arttırılmaktadır.
İnternet üzerinden işlenen hakaret suçunda cezai indirim yapılıp yapılmayacağı da merak edilen konular arasında yer almaktadır. İnternet üzerinden gerçekleşen hakaret suçlarında eğer varsa tahrik gibi durumlarla ceza indirimi uygulanmaktadır. Haksız tahrik ile ceza indirimi almak bazen mümkün olmayabilir. İnternet aracılığıyla kişinin asına yanlış bilgiler verilip iftira atılması ve bu nedenlerle kişinin mağdur konumuna düşmesi gibi durumlarda asılsız iddiaların yayılmasına neden olan kişiye hakaret edilmesi haksız tahriktir. Bu nedenle kişiye ceza indirimi uygulanmaktadır. Kişiye fiziksel bir saldırı meydana kelmişse sosyal medyada bu kişiye hakaret etmek ceza gerektirmemektedir.
Sosyal medya üzerinden hakaret suçu Instagram, Facebook, Twitter, Tiktok gibi sosyal mecralar üzerinden gerçekleşen bir hakaret suçudur. Bu suçun işlenmesi için bu platformlarda bir kişiye hakaret içeren gönderilerin yer alması, gönderilerin altına hakaret içeren yorumlar atılması ya da sosyal medya platformlarında yer alan mesajlaşma özelliği aracılığıyla hakaret edilmesi gibi durumlar, sosyal medya üzerinden hakaret suçunun unsurlarını oluşturmaktadır.
İnternet Üzerinden Hakaret Suç Unsurları
Facebook üzerinden hakaret davası sıklıkla görülen sosyal medya ile ilişkili davalardan biridir. Genel olarak internette bu suçu işlemenin pek çok yolu vardır. Türk Ceza Kanunu madde 152’nin ikinci fıkrasında kabul edilen ve ileti niteliği taşıyan durumlar şunlardır:
- Cep telefonları ile gönderilen SMS
- Mektup
- Whatsapp ve Telegram gibi mesajlaşma uygulamaları
- E-posta
- Telefon konuşmaları
- Instagram, Twitter, Tiktok, Facebook gibi sosyal medya hesaplarında yer alan mesajlaşma (DM) özelliği ile mesajlaşma
İnternet üzerinden gerçekleşen bu suçun nitelikli hallerinde verilecek ceza 1 ile 2 yıl arasında değişiklik göstermektedir. Bu durum Türk Ceza Kanunu madde 125’te belirtilmiştir. Hakaret suçunun nitelikli olabilmesi için şu durumların karşılanması gerekir:
- Kamu görevlisine hakaret (hakim, avukat vb)
- Sosyal, din, felsefi, siyasi alanlarda düşünce önderlerine, bu alanda kutsal görülen değerlere ya da inançlara hakaret edilmesi
- Kişinin içinde bulunduğu din için kutsal kabul edilen değerlere hakaret edilmesi
Kamu görevlilerine hakaret edilmesi, bu hakaretin görevleri üzerinden gerçekleşmesi, dini özgürlüğe hakaret etmesi gibi durumlarda hakaret suçu meydana gelir.
Kamu görevlilerine ve özel sağlık kurum veya kuruluşlarında görev yapan sağlık personellerine karşı görevleri nedeniyle internet üzerinden gerçekleştirilen hakaret suçunda cezalar yarı oranda arttırılmaktadır. Hükmedilen hapis cezası ise ertelenemezdir. İnternet üzerinden işlenen hakaret suçlar aleni nitelik taşıdığından, aleni suçlar altıda bir oranında arttırılmaktadır.
Kurul olarak görev yapan kamu görevlilerine görevleri nedeniyle hakaret edilmesi durumunda zincirleme suç hükümlerince belirlenmiş olan ceza miktarı dörtte birden dörtte üçe kadar arttırılmaktadır. Bilirkişi heyetine ya da mahkemeye hakaret suçlarının nitelikli şekillerinin bildirilmesi durumunda verilen cezalar da buna göre değişecektir.
Hakaret suçu gibi davaların görülmesi için mutlaka Antalya avukat hizmetlerinden faydalanmak gerekir. İnsanlar sosyal medyada hakaret ile karşılaştıklarında nasıl tepki vereceklerini ya da ne yapacaklarını bilemeyebilirler. Bu durumda mutlaka avukat ya da hukuki danışmanlardan yardım almak gerekmektedir. İnsanların hukuki alanda yasal temsilcileri olan avukatlar durum değerlendirmesini en iyi şekilde gerçekleştirilecektir. Bunun yanı sıra dava sürecinin takibinde de önemli bir rol üstleneceklerdir.
