Boşanma Sürecinde Kirayı Kim Öder?

Boşanma Sürecinde Kirayı Kim Öder? Boşanma Sürecinde Eşim Kirayı Ödemiyor, Ne Yapmalıyım? Boşanma süreci, maddi sorumlulukları da derinden etkileyen bir dönemdir. Evlilik birliği devam ederken birlikte yaşanan evin kira bedelinin, boşanma davası açıldıktan sonra kimin tarafından ödeneceği sıklıkla merak edilen konulardan biridir. Özellikle boşanma sürecinde kirayı kim öder sorusu, hem kiralık evde oturan hem de gelir dengesizliği bulunan eşler arasında sıkça tartışma konusu olmaktadır. Bu yazımızda boşanma davası sürecinde kira ödeme yükümlülüğünün kimde olacağı, eşlerden birinin kirayı ödememesi durumunda neler yaşanabileceği ve bu süreçte izlenecek hukuki yollar hakkında sizleri bilgilendireceğiz. Keyifli okumalar dileriz…

Boşanma Davası Sürecinde Kira Ödemesi Nasıl Yapılır?

Öncelikle belirtmek gerekir ki, boşanma sürecinde kirayı kim öder sorusunun cevabı her olayda aynı değildir. Burada belirleyici olan unsur; kira sözleşmesinin hangi eş üzerine yapıldığı ve mahkeme tarafından müşterek konutun hangi tarafa tahsis edildiğidir.
Eğer kira sözleşmesinin tarafı olan eş evden ayrılmışsa, mahkeme tarafından diğer eşin konutta kalmasına karar verilmiş olabilir. Bu durumda, kira sözleşmesinin tarafı olan eş kira bedelini ödemeye devam etmekle yükümlüdür.

Ancak mahkeme aksi yönde bir karar vermişse veya taraflar kendi aralarında farklı bir düzenleme yapmışlarsa, bu durumda kira bedelinin kim tarafından ödeneceği değişiklik gösterebilir. Dolayısıyla, kira ödeme yükümlülüğünün kime ait olduğunu belirlemek için mahkeme kararının içeriğine bakmak gerekir

Müşterek Konutun Tahsisi Kararının Kiraya Etkisi Nedir?

Boşanma davası açıldıktan sonra hâkim, tarafların barınma hakkını korumak amacıyla geçici tedbir niteliğinde konut tahsisi kararı verebilir. Bu karar, TMK m.169 kapsamında düzenlenmiş olup, hâkimin re’sen alabileceği önlemler arasındadır.

Eğer mahkeme, müşterek konutu kiracı olmayan eşe tahsis ederse, bu durumda kira sözleşmesi üzerinde değişiklik yapılmaz ancak kira bedelini ödeme yükümlülüğü devam eder. Başka bir ifadeyle, kira sözleşmesinin tarafı kimse, boşanma sürecinde kirayı ödeyen kişi de o olur.
Bu noktada boşanma sürecinde eşim kirayı ödemiyor diyen taraf için önemli olan, mahkeme kararında kira bedelinin kimin sorumluluğunda olduğunun açıkça belirtilmiş olmasıdır. Aksi durumda, mağdur olan taraf icra takibi veya nafaka talebi yoluna başvurabilir.

Boşanma Sürecinde Eşim Kirayı Ödemiyor, Ne Yapmalıyım?

Evlilik birliği sona ermeden önce eşlerin birbirine karşı yardımlaşma yükümlülüğü devam eder. Bu nedenle, boşanma sürecinde eşim kirayı ödemiyor diyorsanız, öncelikle mahkemeye başvurarak geçici nafaka talebinde bulunabilirsiniz.
Hâkim, dava süresince eşin ve varsa çocukların mağdur olmaması için tedbir nafakasına hükmedebilir. Bu nafaka, kira bedelinin karşılanmasına da yardımcı olacak şekilde belirlenebilir.

Eğer kira sözleşmesinin tarafı olan eş kirayı ödemezse ve ev sahibi bu sebeple tahliye işlemi başlatırsa, konutu kullanan taraf mağduriyet yaşayabilir. Bu nedenle, kira borcunun kim tarafından ödeneceğinin açık bir şekilde belirlenmesi büyük önem taşımaktadır.

Boşanma Davasında Kiralık Evde Kim Kalır?

Boşanma davası sürecinde hâkim, müşterek konutta kimin kalacağına karar verirken şu kriterleri göz önünde bulundurur:

• Eşlerin maddi durumları
• Çocukların velayetinin kimde olduğu
• Eşlerin sağlık ve barınma koşulları
• Kimin barınma ihtiyacının daha fazla olduğu

Bu değerlendirme sonucunda ev kirada olsa dahi, mahkeme kiracı olmayan eşin konutta kalmasına karar verebilir. TMK m.254/4’e göre hâkim, kiralayanın haklarını güvence altına almak için gerekli düzenlemeleri de yapar. Yani evin kira sözleşmesinin tarafı olmayan eş, hâkimin kararıyla konutta kiracı sıfatıyla yaşamaya devam edebilir. Bu durumda kira sözleşmesinin tarafı değişmese bile boşanma sürecinde kirayı kim öder sorusunun cevabı değişmez; kira borcu yine sözleşmenin tarafına aittir.

Bu konuyla ilgili daha kapsamlı bilgi edinmek için “Boşanma davası açtım, eşim evden gitmiyor” başlıklı makalemizi inceleyebilirsiniz.

Eşlerden Biri Evi Terk Ederse Kira Sorumluluğu Kimdedir?

Eğer eşlerden biri mahkeme kararı olmadan müşterek konutu terk etmişse, kira sorumluluğu genellikle kira sözleşmesinin tarafında kalır. Ancak evde kalan eş, diğer eşin kira payını da ödemek durumunda kalabilir. Bu durumda evde kalan eş, ödediği kira bedelinin yarısını yoksulluk nafakası veya katkı payı alacağı kapsamında dava yoluyla talep edebilir.

Dolayısıyla, eşlerden birinin evi terk etmesi kira ödeme yükümlülüğünü otomatik olarak ortadan kaldırmaz. Mahkeme, tarafların ekonomik durumuna göre adil bir kira paylaşımı kararı verebilir.

Boşanma Sonrasında Kira Ödeme YÜkümlülüğü Devam Eder mi?

Boşanma kararının kesinleşmesiyle birlikte, aile konutu statüsü ortadan kalkar. Artık eşlerin birbirine karşı kira ödeme yükümlülüğü bulunmaz. Ancak dava sürecinde mahkeme tarafından kiralık konut, çocukların velayetine sahip olan eşe bırakılmışsa, boşanma sonrasında da belirli bir süre bu kullanım hakkı devam edebilir.
Bu durumda, diğer eşin kira ödemesi devam ediyorsa, mahkeme bu bedeli nafaka hesabına dahil edebilir veya eşlerin aralarındaki anlaşmaya göre yeniden düzenleyebilir.

Boşanma Davasında Kirayı Ödemek Zorunda Olmayan Eşin Hakları Nelerdir?

Boşanma davası devam ederken kira sözleşmesinin tarafı olmayan eşin, boşanma sürecinde kirayı kim öder sorusundaki yükümlülük açısından doğrudan bir sorumluluğu bulunmaz. Ancak bu eşin konutu fiilen kullanmaya devam etmesi hâlinde bazı istisnalar gündeme gelebilir.
Örneğin, hâkim konutu kiracı sıfatı taşımayan eşe tahsis etmişse, bu durumda kira bedelinin kısmen veya tamamen bu eş tarafından karşılanmasına da karar verebilir. Fakat genel kural gereği, kirayı ödemekle yükümlü olan taraf kira sözleşmesini imzalamış olan eştir.

Bu durumda diğer eş, kirayı ödemediği için mağdur oluyorsa, boşanma sürecinde eşim kirayı ödemiyor diyerek tedbir nafakası veya icra yoluyla kira bedelinin karşılanmasını talep edebilir. Mahkeme, tarafların ekonomik durumlarını göz önünde bulundurarak bu konuda adil bir çözüm sağlayacaktır.

Kira Bedelinin Ödenmemesi Durumunda Hangi Hukuki Yollara Başvurulur?

Boşanma davası devam ederken kira bedelinin ödenmemesi durumunda mağdur tarafın başvurabileceği birkaç farklı yol vardır.
Bunlardan ilki, tedbir nafakası talebidir. Eşlerden biri kira bedelini ödeyemeyecek durumdaysa, diğer eşin mali gücü oranında kira giderine katkıda bulunmasına hükmedilebilir.

İkinci yol, kira borcunun ödenmemesi nedeniyle ev sahibi tarafından tahliye işlemi başlatılmışsa, mağdur tarafın mahkemeden koruma tedbiri talep etmesidir. Bu durumda hâkim, kira bedelinin doğrudan nafaka miktarına dâhil edilmesine karar verebilir.
Ayrıca, eşlerden biri kirayı ödemeyerek diğerini zarara uğratmışsa, mağdur eş “zarar tazmini” davası açabilir.

Kısacası, boşanma sürecinde kirayı kim öder sorusunun cevabı kadar, kira ödenmediğinde hangi hakların devreye gireceğini bilmek de oldukça önemlidir.

Kiranın Geç Ödenmesi ve Mağduriyet Durumunda Ne Olur?

Eşlerden biri kirayı düzenli ödemediğinde, bu durum yalnızca ev sahibini değil, evde kalan diğer eşi de etkiler.
Özellikle boşanma sürecinde eşim kirayı ödemiyor diyen eşler için bu durum, hem barınma hakkının hem de ekonomik güvenliğin tehlikeye girmesi anlamına gelir.

Bu durumda, mahkemeye kira bedelinin aksatıldığına dair belgeler (örneğin kira dekontları, ev sahibinin ihtarname yazısı vb.) sunularak geçici kira tedbiri istenebilir.
Hâkim, kira bedelinin dava süresince her ay düzenli olarak ödenmesi için taraflardan birini görevlendirebilir. Böylece kira borcu birikmeden tarafların mağduriyeti önlenmiş olur.

Mahkeme Kararıyla Kirayı Hangi Eşin Ödeyeceği Nasıl Belirlenir?

Mahkeme, boşanma sürecinde kirayı kim öder sorusunu değerlendirirken aşağıdaki kriterleri dikkate alır:

• Kira sözleşmesinin hangi eş üzerine yapıldığı,
• Eşlerin gelir düzeyleri ve ekonomik güçleri,
• Çocukların velayet durumu,
• Hâkimin konut tahsisine ilişkin kararı,
• Eşlerin fiilen konutta kalıp kalmadıkları.

Bu kriterler ışığında hâkim, kirayı kimin ödeyeceğine dair geçici veya kesin bir karar verebilir. Özellikle çocukların velayetini alan ve konutta yaşamaya devam eden eşin gelir durumu zayıfsa, kira bedelinin tamamı diğer eş tarafından karşılanabilir.

Boşanma Sürecinde Kirayı Kim Öder Sorusunun Cevabı Mülkiyete Göre Değişir mi?

Evet, kira ödeme sorumluluğu konutun mülkiyet durumuna göre değişebilir.
Eğer ev eşlerden birine ait değil de kiralık bir konutsa, kira sözleşmesinde adı geçen eş kirayı ödemek zorundadır. Ancak ev taraflardan birine aitse, bu durumda kira ödeme değil, kullanım bedeli veya ecrimisil gündeme gelir.

Örneğin, ev kadının mülkiyetindeyse ve boşanma sürecinde erkek evde kalmaya devam ediyorsa, kadın ecrimisil (yani haksız kullanım bedeli) talep edebilir.
Dolayısıyla, “boşanma sürecinde kirayı kim öder” sorusunun cevabı yalnızca kira sözleşmesine değil, aynı zamanda taşınmazın mülkiyetine de bağlıdır.

Eşler Arasında Anlaşma Olurs Kirayı Kim Öder?

Bazı durumlarda, eşler boşanma davası açılmadan önce ya da dava sırasında kendi aralarında anlaşarak kira bedelinin nasıl ödeneceğini belirleyebilirler.
Eğer böyle bir anlaşma varsa, mahkeme kararı olmadan da kira paylaşımı mümkündür.
Taraflardan biri evde kalıyor, diğeri evi terk etmişse, kira bedeli iki tarafın gelirine göre bölünebilir. Bu tür bir mutabakat hem mahkeme sürecini kolaylaştırır hem de ileride doğabilecek anlaşmazlıkların önüne geçer.

Ancak taraflar arasında bir anlaşma yoksa, mahkeme kararıyla kimin kirayı ödeyeceği açıkça belirlenmelidir. Aksi hâlde, boşanma sürecinde eşim kirayı ödemiyor gibi sorunlar kaçınılmaz olur.

Boşanma Sürecinde Kirayı Kim Öder? Ev Sahibi Kirayı Hangi Taraftan Talep Eder?

Kira sözleşmesi kimin üzerineyse, ev sahibi kira bedelini yalnızca o taraftan talep edebilir.
Yani mahkeme müşterek konutu diğer eşe tahsis etmiş olsa bile, ev sahibi kira sözleşmesinin tarafı olmayan kişiden kira talep edemez.
Ancak kirayı ödemekle yükümlü olan eş, ödemediği takdirde hem ev sahibiyle hem de diğer eşiyle hukuki sorumluluk altına girer.

Bu noktada, boşanma sürecinde kirayı kim öder sorusunun cevabı bir kez daha kira sözleşmesinin tarafında aranmalıdır. Çünkü kira hukukuna göre, sözleşmenin tarafı olmayan eş kiracı sayılmaz.

Kirayı Ödemeyen Eşe Karşı Ecrimisil Davası Açılabilir mi?

Evet, mümkündür.
Boşanma davası sürecinde kendisine tahsis edilmeyen konutta haksız şekilde kalan eşe karşı ecrimisil (haksız kullanım bedeli) davası açılabilir.
Örneğin, mahkeme konutu kadına tahsis etmiş ancak erkek evde kalmaya devam ediyorsa, kadın bu durum nedeniyle ecrimisil talep edebilir.

Bu dava, kira ödememe durumlarında sıkça gündeme gelir ve boşanma sürecinde kirayı kim öder sorusuyla doğrudan bağlantılıdır. Çünkü mahkeme, evi haksız kullanan eşin kira bedeline denk gelen miktarda ödeme yapmasına karar verebilir.

SIKÇA SORULAN SORULAR

Boşanma sürecinizle ilgili hukuki haklarınız ve sorularınız hakkında detaylı bilgi edinmek için deneyimli bir Antalya boşanma avukatından profesyonel danışmanlık alabilirsiniz.