Boşanma ev eşyaları kime ait sorusu boşanacak ya da boşanma aşamasında olan çiftler için merak konusu olan bir durumdur. Boşanmada eşya paylaşımı ve mal paylaşımı genellikle sıkıntılı durumlara neden olmaktadır. Anlaşmalı boşanmalarda süreç daha rahat işlese de çekişmeli boşanmalarda bu durum davanın daha fazla uzamasına ve çiftleri arası uzlaşmaya gidilememesine neden olmaktadır.
Boşanma genellikle anlaşamama, ölüm, bir tarafın cinsiyet değiştirmesi, aile temelinin zarar görmesi gibi durumlarla ortaya çıkmaktadır. Evlilik bitirme oranları hem ülkemizde hem de dünya genelinde oldukça fazladır. Boşanma yalnızca dava ile gerçekleşebilmektedir. Boşanma kararı aile mahkemelerinde, aile mahkemesi bulunmayan bir bölgede gerçekleşiyorsa asliye hukuk mahkemelerinde bu dava görülmektedir. Boşanmanın iki türü vardır. Bunlar:
- Anlaşmalı boşanma
- Çekişmeli boşanma
Anlaşmalı boşanma davalarında anlaşmalı boşanma belgesi imzalanır ve bununla birlikte mallar eşler arasında paylaştırılır. Fakat çekişmeli boşanmalarda mal paylaşımı için mahkemece verilecek olan boşanma kararının kesinleşebilmesi için ayrı olarak mal rejiminin tasfiyesi ile ilişkili yeni dava açılması gerekir. Boşanma davaları kişiler üzerinde manevi maddi pek çok etki bırakmaktadır. Bu durumların en aza indirilebilmesi ve iki tarafında adil bir şekilde mal paylaşımı gerçekleştirilebilmesi için Antalya boşanma avukatı ile çalışmak çok önemli bir adımdır.
Boşanmada Mal Paylaşımı
Boşanmada mal paylaşımı mal rejimi hükümlerince yapılmaktadır. Eğer boşanacak taraflar evlendikten sonra ya da evlenirken hiç seçimlik mal rejimi tercih etmemişlerse edinilmiş mallara katılma rejimi otomatikman oluşur. 1 Ocak 2002 öncesi ve 1 Ocak 2002 yılı sonrasındaki dönemler için ağrım yapılmaktadır. Seçimlik mal rejimlerinden herhangi birini seçmemiş olanlar için şu durumlar mevcuttur:
- 1 Ocak 2002 tarihinden sonra yapılan evlilikler, birlik açısından edinilmiş mallara katılma politikası uygulanmaktadır. Buna bakılacak olursa 1 Ocak 2002 sonrasında edinilen mallar hangi eşin üzerine kayıtlıysa fark etmeksizin eşler arasında eşit bir şekilde paylaşılmaktadır.
- Türk Medeni Kanunu’nda yürürlüğe girmiş 1 Ocak 2002 öncesinde yapılan evlilikler birlik açısından belirtilen tarihe kadar mal ayrımı politikası uygulanır. Bu tarihten sonra sahip olunan mallar için edinilmiş mallara katılım politikası uygulanmaktadır. Mal ayrılığı süresince edinilen mallar kime aitse boşanmadan hemen sonra o bireye bırakılır. Fakat o malın sahip olunmasında diğer eşin de katkısı varsa bu durumda katkı sağlayan tarafa katkı payı ödenir.
Boşanma durumunda ev eşyalarını paylaşımı talep edilebilir. Evlilik boyunca çiftlerin kullanması için ihtiyaca uygun şekilde alınan beyaz eşya, mobilya ve biblo gibi süs eşyaları ve elektronik eşyalar da dahil nakit olarak ya da aynen alınmaları durumunda hangi tarafın ailesi tarafından alındığı tespit edilir. Çeyiz eşyalarının durumu uygunsa onlar da paylaştırılabilir. Evlilikteki eşyaların paylaşımı iki farklı şekilde incelenebilir.
Evlilik Gerçekleştikten Sonra Alınan Ev Eşyaları
Evlendikten sonra alınan malların ya da eşyaların iki taraf arasında mal paylaşım politikasına uygun dağılım yapılmasına özen gösterilir. Taraflar mal politikası ile ilgili bir tercih ya da seçimde bulunmuyorlarsa yasal mal politikası olan edinilmiş mallara katılma dikkate alınır. Edinilen mallara katılma rejimi evlilikte mevcutsa evlilik içinde alınan ev eşyaları, iki taraf için de yüzde elli paylaşım oranına sahiptir. Ev eşyaları da evlilik öncesinde alınmış olsa bile kredi ödemeleri ve taksit senet ödemeleri gibi evliliğin gerçekleştiği tarihten sonra gerçekleşmişse evlilikten sonra yapılan ödemeler edinilmiş mallar arasında yer alır. Bu ödemelerin malın değerine oranla eşit olarak hak sahiplerine payları ödenir. Bahsi geçen ödemeler bir tarafın ailesi tarafından ödenmişse bu da değerlendirilecektir.
Evlilikten Önce Alınan Ev Eşyaları
Ev eşyaları evlilikten önce alınan eşyalarsa ve ödemeleri de tek bir tarafın ailesi tarafından evliliğin öncesinde gerçekleştirilmişse anlaşma olmaması durumunda o eşyalar ailesi ödeyen tarafın kişisel malı sayılır. Ancak bunun olabilmesi için ödemelerin tamamının evlilik öncesinde bitmiş olması gerekir. Ödemeler eşin ailesi tarafından gerçekleştiriliyorsa bu durum da değerlendirilecektir.
Ev eşyaları evlilik tarihinden önce alınmışsa bile iki taraf arasında bu eşyalar üzerinde ortak mülkiyet hakkının var olmasına ilişkin bir anlaşma söz konusuysa paylaşım yapılırken bu anlaşma dikkate alınır.
Ev Eşyalarının Durumu ve Tespiti
Boşanma ev eşyaları kime ait gibi sorular en çok sorulan sorular arasında yer alsa da mal paylaşımı esnasında eşya paylaşımı da oldukça merak edilen konular arasında yer almaktadır. Eşya davalarında kişisel mallarla ev eşyaları karşı taraftan talep edilebilmektedir. Fakat bu konu hakkında bir karara varılması için kişisel mallarla ev eşyalarının varlığının ispat edilmesi gerekir. İspat, talep eden tarafın yükümlülüğündedir. Talep eden kişi tanık beyanı, fatura ve fotoğraf gibi kanıtlarla bu durumu ispat edebilir. Eğer edemiyorsa ev eşyalarının tespit edilebilmesi için talep oluşturmak adına aile mahkemelerine dilekçe verilmelidir.
Ev eşyalarının kasıtlı zarar görmesi ya da kaçırılması durumunda bu olay tespit edilirse malı kaçıran ya da zarar veren kişi, diğer tarafa eşyaların değeri üzerinden mal paylaşım kurallarına uygun şekilde ödeme yapmalıdır. Eşyaların kaçırıldığını ya da kasıtlı zarar gördüğünü ispatlamak, bu iddiayı ortaya atan tarafın yükümlülüğünde olan bir durumdur. Bu durumlar şu şekilde ispatlanabilir:
- Tanık
- Güvenlik kamerası
- Fotoğraf
- Video kayıtları
- Usule uygun elde edilen ses ve görüntü kayıtları
- Mesajlaşma ekran görüntüleri
Mal Paylaşımı İçin Sözleşme Yapılmalı Mı?
Medeni Kanun’da yer alan yaslara bakıldığında yasal mal rejimi “edinilmiş mallara katılma rejimi”dir. Evlenirken mallar hakkında sözleşme imzalamak zorunlu bir durum değildir. Yani eşlerin evlendikleri andan hemen sonra satın aldıkları tüm mallar boşanma esnasında yasalar gereği yarı yarıya paylaştırılır. Malların yarı yarıya paylaştırılması kanundan kaynaklanan bir haktır Ayrıca mal paylaşımı sözleşmesi de gerekli değildir. Eğer eşler malların yarı yarıya paylaşılmasının haricinde bir oran belirlemek istiyorlarsa ya da yasal mal rejimin haricinde bir rejim belirlemek istiyorlarsa bunun için evlilikten sonra ya da öncesinde sözleşme imzalayabilirler.
1 Ocak 2002 tarihinden sonra edinilen şirket hisseleri, edinilen mallara katılma rejimine göre mal paylaşımına dahil edilmektedir Şirket hisselerinin gerçek piyasa değeri belirlenir Sonrasında belirlenen değer üzerinden diğer tarafın ne kadar alacağı hesaplanır. Mal paylaşımı yapılan şirket hissesinin anonim, limited ya da komandit şirket gibi türlerden birine ait olmasının önemi yoktur.
Çift, evlilik süresince edindiği malları bölmek istemezse, malları buna göre bölme konusunda anlaşabilirler. Eşler evlenmeden önce veya evlenmeden sonra istedikleri mal rejimini seçebilirler. Çiftler evlilik süresince edindiği malları bölmek istemiyorsa, sözleşme imzalayarak malları bölmeyi tercih edebilir. Bu nedenle her eş evlilik sırasında edinilen mallar üzerinde münhasır haklara sahiptir. Mal paylaşımı sisteminde boşanma durumunda mal paylaşımında eşlerden biri, diğer tarafın evlilik süresince edindiği mallar üzerinde hak iddia edemez. Mal paylaşımı sözleşmesi iki şekilde imzalanabilir. Bunlardan ilki, evlilik sırasında nikah memurundan talepte bulunarak, eşler arasında seçilen mal paylaşımı rejimini kendisine bildirmektir. İkinci yöntem, noterle mülk paylaşımı sözleşmesi yapılmasını içerir. Noter ile imzalanan sözleşme, evlilikten önce veya sonra herhangi bir zamanda imzalanabilir. Yani karı koca, evlilikten 5 yıl sonra bile notere giderek mal paylaşımı sözleşmesi imzalayabilir.
