Ceza Dava Dosyası Nedir? Zamanaşımı Süresi Ne Kadar?

Ceza dava dosyası nedir? Zamanaşımı süresi ne kadar? Konusu genellikle ceza gerektiren herhangi bir suça karışmış kişiler veya hangi suçların ceza dava dosyası açılmasına sebep olacağı ile ilgili bilgi edinmek isteyen kişiler tarafından araştırılan bir konudur.

Ceza dava dosyası, Türk hukuk sistemine göre cezalandırılması gereken bir suçun işlendiği iddiasıyla mahkemeye taşınması ve yargılamanın başlatılması adına hazırlanan belgedir. Dava dosyası oluşturulmadan önce, suçu işlediği iddia edilen kişi veya kişiler hakkında yapılan soruşturmada elde edilen bilgi ve belgeler dosyada yer alır. Ayrıca, suça tanıklık etmiş kişiler vatsa bunların ifadeleri, uzman görüşleri, var ise suç işlediği iddiasıyla yargılanacak olan kişi veya kişilere ait farklı davalarda alınan ara karar ve kesinleşen kararlar ceza dava dosyası içerisinde yer alır.

Ceza dava dosyaları, davanın başlangıcından sonuna dek devam eden süreçte toplanan tüm belge ve bilgileri içerir. Tüm bilgi ve belgelerin eksiksiz bir şekilde dosyada yer alamsındaki asıl gaye, suça konu edilen dava ile ilgili adil ve şeffaf bir yargılama yapılmasının sağlanmasıdır. Ceza dava dosyaları mahkeme heyetinde yer alan savcı, hakim ve dosyada sanık veya müşteki adına yer alan ceza avukatı tarafından okunup incelenir ve kullanılabilir.

TCK hükümlerine göre, cezayı gerektiren suçlarla ilgili olarak yapılan düzenlemeler çerçevesinde bazı hallerde ceza davaları zamanaşımı sebebiyle ortadan kalkabilir.

Ceza Davalarında Zamanaşımı Nedir?

Ceza davasına konu edilecek herhangi bir suç işlenmesine rağmen işlendiği tarih baz alınarak üzerinden belli bir süre geçmesine rağmen henüz dava açılmamış olan suçlar 5237 sayılı TCK 66. Maddesi hükümlerine göre zamanaşımına uğrar. Ayrıca dava açılmış ancak, kanunun belirlediği süre içerisinde sonuçlandırılamamış olan ceza davaları zamanaşımı sebebiyle sonlandırılır. Bazı hallerde ise kovuşturmaya engel bir durum sebebiyle mahkeme zamanaşımının durdurulması yönünde karar alabilir. Mahkeme, söz konusu engelin ortadan kalmış olduğuna karar verdiğinde yargılama kaldığı yerden devam eder.

• Suça karışmış olan fail veya failler hakkında alınan kaçak kararı,
• İzin şartı
• Bekletici mesele olması
• Karar şartı

Gibi 4 farklı ceza davalarında zamanaşımının durdurulma şartları mevcuttur. Bu hallede zamanaşımı süresiz bir şekilde olduğu yerde durur ve dava ile ilgili süreç işlemez.

Ceza davaları sanık veya suç şüphesiyle davaya dahil edilen kişi veya kişilerin uzun süre hürriyetlerinden yoksun bırakılma gibi sonuçlara sebebiyet verebilmektedir. Bu sebeple bu tür davalarda konusunda uzman bir ceza avukatı veya hukuk bürosu ile temasa geçilip profesyonel destek alınması önerilmektedir.

Ceza Davalarında Zaman aşımı Süresi Nasıl Başlar? Neye Göre Belirlenir?

Ceza zamanaşımı süreleri başlama tarihi, dava dosyasıyla ilgili hükmün kesinleştiği günden itibaren başlar. Mahkeme tarafından alınan karara karşı temyize gidilmesi durumunda, temyiz süresinin geçmesi ve kararın Yargıtay tarafından onanması sonucunda kesinleşir. Zamanaşımı süreleri TCK 66/4 maddesinde yazılı olan hükümlere göre her bir suç için kanunda yazılan cezanın en üst sınırı baz alınmak suretiyle ayrı ayrı belirlenir. Davaya konu edilen suç ile ilgili olarak mahkeme tarafından adli para cezası verilmiş olsa da, zamanaşımı süresi hesaplanırken hapis cezasının üst sınırı uygulanır. Dava sonucu sanığa hem hapis hem de adli para cezası verilmişse yine hapis cezasının en üst sınırı baz alınır.

Zamanaşımı süreleri olağan dava zaman aşımı ve uzamış dava zamanaşımı şeklinde 2 farklı şekilde belirlenir.. TCK 66. Maddesinde yer alan hüküm doğrultusunda olağan zaman aşımı uygulanan sanık veya şüpheliler için en hafif suçlarda 8 yıl, aynı suçlar için olağan zamanaşımı süresi ise 12 yıl olarak belirlenmiş bulunmaktadır.

Olağan zamanaşımı uygulanan davalarda belirlenen sürenin geçmesi durumunda ceza davası düşer. Olağan zamanaşımı,

• Suçun işlendiği tarihte 12 yaşını bitirmiş, 15 yaşını bitirmemiş olanlar,

• Suçun işlendiği tarihte 15 yaşını bitirmiş, 18 yaşını bitirmemiş olanlar,
• Suçun işlendiği tarihte 18 yaşını bitirmişler şeklinde 3 grupta değerlendirilir.

Suçun İşlendiği Tarihte 12 Yaşını Bitirmiş, 15 Yaşını Bitirmemiş Olanlar İçin Ceza Davası Olağan Zamanaşımı Süreleri

• Olağan zamanaşımı 5 yıl ya da daha az para cezası yahut hapis cezası gerektiren bütün suçlar için 4 yıldır. Ancak olağanüstü zaman aşımı süresi ise 6 yıldır.

• 5 yılı geçen ve 20 yıldan daha az hapis cezası veya adli para cezası verilmesi gereken suçlar için olağan zamanaşımı 7 yıl 6 ay iken, olağanüstü zamanaşımı süresi 10 yıl 15 aydır.
• 20 yıl veya 20 yıldan daha fazla hapis cezası gerektiren suçlarda olağan zamanaşımı süresi 10 yıl iken, olağanüstü zamanaşımı süresi ise 15 yıldır.
• Müebbet hapis cezası gerektiren suçlar için olağan zamanaşımı süresi 12 yıl iken, olağanüstü zamanaşımı ise 13 yıl 9 aydır.
• Ağırlaştırılmış müebbet cezasını gerektirmiş olan ağır suçlarda olağan zaman aşımı 15 yıl olarak belirlenirken; olağan üstü olan zaman aşımı süresiyse 22 yıl 6 aydır.

Suçun İşlendiği Tarihte 15 Yaşını Bitirmiş, 18 Yaşını Bitirmemiş Olanlar İçin Ceza Davası Olağan Zamanaşımı Süreleri

• 5 yıl ve daha az adli para cezası veya hapis cezası gerektiren suçlar için olağan zamanaşımı 5 yıl 4 ay iken olağanüstü zamanaşımı 7 yıl 12 aydır.
• 5 yılı geçen ve 20 yıldan daha az hapis cezası veya adli para cezası verilmesi gereken suçlar için olağan zamanaşımı 10 yıl, olağanüstü zamanaşımı süresi 15 yıldır.
• 20 yıl veya 20 yıldan daha fazla hapis cezası gerektiren suçlarda olağan zamanaşımı süresi 13 yıl 4 ay iken, olağanüstü zamanaşımı süresi ise 19 yıl 12 aydır.
• Müebbet hapis cezası gerektiren suçlar için olağan zamanaşımı süresi 16 yıl 8 ay iken, olağanüstü zamanaşımı ise 24 yıl 12 aydır.
• Zamanaşımı süresi ağırlaştırılmış müebbet cezası alan kişiler için 20 yıldır. Ayrıca olağanüstü zamanaşımı süresiyse 30 yıldır.
• Ağırlaştırılmış müebbet cezayı gerektiren suçlar için olağan zamanaşımı süresi 20 yıl iken, olağanüstü zamanaşımı süresi ise 30 yıl olarak belirlenmiştir.

Suçun İşlendiği Tarihte 18 Yaşını Bitirmiş Olanlar İçin Ceza Davası Olağan Zamanaşımı Süreleri

• Olağan üstü zaman aşımı 5 yıl ya da daha az hapis cezası yahut para cezası gerektiren suçlar için 8 yıl olarak belirlenmişken, olağanüstü zaman aşımı ise 12 yıldır.

• 5 yılı geçen ve 20 yıldan daha az hapis cezası veya adli para cezası verilmesi gereken suçlar için olağan zamanaşımı 15 yıl, olağanüstü zamanaşımı süresi 22 yıl 6 aydır.
• 20 yıl veya 20 yıldan daha fazla hapis cezası gerektiren suçlarda olağan zamanaşımı süresi 20 yıl 4 ay iken, olağanüstü zamanaşımı süresi ise 30 yıldır.
• Müebbet hapis cezası gerektiren suçlar için olağan zamanaşımı süresi 25 yıl iken, olağanüstü zamanaşımı ise 37 yıl 6 aydır.
• Ağırlaştırılmış müebbet cezayı gerektiren suçlar için olağan zamanaşımı süresi 30 yıl iken, olağanüstü zamanaşımı süresi ise 45 yıl olarak belirlenmiştir.

Uzamış (Olağanüstü) Davalarda belirlenmiş bulunan zamanaşımı süreleri geçtiğinde kamu davası olarak görülen ceza davasının düşmesi kararı verilir.

Olağanüstü (uzamış) dava zamanaşımı süreleri;

1. Suçun işlendiği tarihte 12 yaşını bitirmiş, 15 yaşını bitirmemiş olanlar,
2. Suçun işlendiği tarihte 15 yaşını bitirmiş, 18 yaşını bitirmemiş olanlar,
3. Suçun işlendiği tarihte 18 yaşını bitirmişler şeklinde 3 farklı grup olarak değerlendirilir.

Suçun İşlendiği Tarihte 12 Yaşını Bitirmiş, 15 Yaşını Bitirmemiş Olanlar İçin Ceza Davası Olağanüstü Zamanaşımı Süreleri

• 5 yıl ve daha az adli para cezası veya hapis cezası gerektiren suçlar için olağanüstü zamanaşımı süresi 6 yıldır.
• 5 yılı geçen ve 20 yıldan daha az hapis cezası veya adli para cezası verilmesi gereken suçlar için olağanüstü zamanaşımı 10 yıl 15 aydır.
• 20 yıl veya 20 yıldan daha fazla hapis cezası gerektiren suçlarda olağanüstü zamanaşımı süresi ise 15 yıldır.
• Müebbet hapis cezası gerektiren suçlar için olağanüstü zamanaşımı ise 18 yıl 9 aydır.
• Ağırlaştırılmış müebbet cezayı gerektiren suçlar için olağanüstü zamanaşımı süresi ise 22 yıl 6 ay olarak belirlenmiştir.

Suçun İşlendiği Tarihte 15 Yaşını Bitirmiş, 18 Yaşını Bitirmemiş Olanlar İçin Ceza Davası Olağanüstü Zamanaşımı Süreleri

• 5 yıl ve daha az adli para cezası veya hapis cezası gerektiren suçlar için olağanüstü zamanaşımı süresi 7 yıl 12 aydır.
• 5 yılı geçen ve 20 yıldan daha az hapis cezası veya adli para cezası verilmesi gereken suçlar için olağanüstü zamanaşımı 15 yıldır.
• 20 yıl veya 20 yıldan daha fazla hapis cezası gerektiren suçlarda olağanüstü zamanaşımı süresi ise 19 yıl 12 aydır.
• Müebbet hapis cezası gerektiren suçlar için olağanüstü zamanaşımı ise 24 yıl 12 aydır.
• Ağırlaştırılmış müebbet cezayı gerektiren suçlar için olağanüstü zamanaşımı süresi 30 yıl olarak belirlenmiştir.

Suçun İşlendiği Tarihte 18 Yaşını Bitirmiş Olanlar İçin Ceza Davası Olağanüstü Zamanaşımı Süreleri

• 5 yıl ve daha az adli para cezası veya hapis cezası gerektiren suçlar için olağanüstü zamanaşımı süresi 12 yıldır.
• 5 yılı geçen ve 20 yıldan daha az hapis cezası veya adli para cezası verilmesi gereken suçlar için olağanüstü zamanaşımı 22 yıl 6 aydır.
• 20 yıl veya 20 yıldan daha fazla hapis cezası gerektiren suçlarda olağanüstü zamanaşımı süresi ise 30 yıldır.
• Müebbet hapis cezası gerektiren suçlar için olağanüstü zamanaşımı ise 37 yıl 6 aydır.
• Ağırlaştırılmış müebbet cezayı gerektiren suçlar için olağanüstü zamanaşımı süresi 45 yıl olarak belirlenmiştir.

C eza Davası Avukatı

Ceza davaları diğer davalara nazaran daha farklı ve karmaşık yargılama süreçleri barındırır bu sebeple bu tür davalar sonucunda hürriyeti uzun süre bağlayıcı cezalar çıkabilmektedir. Gerek yargılamanın başlamasından önce, gerekse dava süreçlerinde ceza davaları konusunda bilgi ve tecrübeye sahip ceza avukatı ile temasa geçilmesi önerilmektedir. Davalarda alınacak olası cezaların süreleri veya ceza dava zamanaşımı süreleri hesaplama gibi konularda alınacak olan hukuki destek oldukça önemlidir.