İnternetin kullanımının artmasıyla birlikte internet üzerinden dolandırılma vakaları da artmaktadır. Facebook üzerinden dolandırıldım ne yapmalıyım, paramı nasıl geri alırım gibi soruların sorulma sıklığı da artmıştır. Dolandırıcılık suçu son zamanlarda armış gibi gözükse de yüzyıllar öncesinden beri hayatımızda olan bir durumdur. Dolandırıcılık suçunda hileli davranışlar sergilenerek mağdurun rıza göstermesi sağlanır. Bu şekilde dolandırıcı, başkalarını mağdur ederken kendi için ya da üçüncü kişiler için fayda sağlamaktadır. Mağdurun karar verme yeteneğindeki zayıflıktan faydalanmak ya da gerçeği çarpıtarak hileli şekilde onay almak, haksız menfaati ortaya çıkarmaktadır. Dolandırıcılık suçu, teknolojiyle birlikte evrimleşmeye devam etmektedir.
Teknolojinin gelişmesiyle hayatımıza pek çok yenilik gelse de kötü insanların varlığını unutmamak gerekir. Kötü niyetli insanlar internet üzerinden dolandırma eylemi ile pek çok insanı mağdur etmektedir. Bu nedenle insanlar internet ortamında her gördüğü ya da duyduğu şeye inanmamalı, bu ortamlarda kişisel bilgilerini ve mali bilgilerini paylaşmamalıdır. Dolandırıcılık suçunun gerçekleştiği öğrenilir öğrenilmez 6 ay içinde uç duyurusunda bulunmak gerekmektedir. Eğer bu suç duyurusunda bulunma hakkı kullanılmamışsa basit dolandırıcılık suçu için şikayet hakkı ortadan kalkmaktadır. Ancak internet üzerinden gerçekleşen dolandırıcılık suçu nitelikli hal taşımaktadır. Bu durumda şikayet süresi 8-15 yıl arası, yaşanan duruma göre değişiklik göstermektedir.
Facebook Üzerinden Dolandırılırsa Ne Yapılmalıdır?
Facebook üzerinden dolandırıldım ne yapmalıyım sorusuna cevap olarak şikayette bulunmak ilk adımdır. Öncelikle savcılık ya da karakola başvurmak ve şikayetçi olmak gerekir. Dolandırıcılık nedeniyle uğranılan maddi ve manevi zararlar, açılacak olan tazminat davası ile failden alınabilmektedir. Dolandırıcılık suçunda failin hileli davranışlar sergileyerek mağdurun algısını yanıltması konusunda savcılık ispat talep etmektedir. Dolandırılma vakalarında ispat ve deliller önemlidir. Delil olmadan savcılık üzerinden gerçekleşen şikayetler hukuki ihtilafa girebilmekte ve kovuşturmaya gerek olmadığına ilişkin karar verilmektedir.
Dolandırıcılık suçunun mağdurları profesyonel bir şekilde iradesine zarar verilmiş ve büyük bir maddi zarara uğratılmış kişilerdir. Sosyal medyanın kullanımının artması, teknolojik gelişmelerin yaşanması gibi durumlardan dolayı sanal ortamda gerçekleşen dolandırıcılıklar artık göstermektedir. Bu durumda dolandırıcılık mağduru olan insanlar nereye başvurmalıyım, nasıl paramı geri alırım gibi sorulara cevap aramaktadırlar.
Türk Ceza Kanunu çerçevesinde malvarlığı aleyhine işlenen suçlardan biri olan dolandırıcılık, malvarlığına karşı işlenen suçlar arasında yer almaktadır. Mağdurun karar verme yetisindeki zayıflıktan faydalanma ya da iradesini sakatlama gibi yöntemlerle menfaat elde etmesidir. 5271 sayılı Ceza Mahkemesi Kanunu’nda yer alan madde 158’de, dolandırıcılık söz konusu olduğunda nerelere ve nasıl şikayette bulunacağı anlatılmıştır. CMK madde 158’de belirtilen şikayet adımları şunlardır:
- Suça ilişkin şikayette bulunmak için Cumhuriyet Başsavcılığı ya da kolluk birimlerine başvuru yapılması gerekmektedir. Mahkemeye ya da kaymakamlıklara yapılan şikayet ve ihbarlar, Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmektedir.
- Bir kamu görevlisinin görevinin sağladığı güveni kullanarak dolandırıcılık suçu işlemesi durumunda çalıştığı kurum ya da kuruluşuna gerçekleştirilen şikayetler de Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmektedir.
- Şikayetin basit suç özelliği taşıması ve soyut olması durumunda soruşturulmaya gerek olmadığı yönünde karar verilebilmektedir.
- Şikayete konu olan durumun suç teşkil etmediği bir olay söz konusuysa ve soruşturmaya gerek görülmeyen bir konuysa bu durumda soruşturmaya gerek olmadığı kararı verilebilmektedir.
- Soruşturma yapılmasına gerek görülmediğine ilişkin karar verilirse şikayet edilmiş olan kişi şüpheli olarak atfedilmez.
- Başlamış olan soruşturma sonucunda kovuşturmaya geçilir ve suçun şikayete tabi olduğu tespit edilirse mağdur açık bir şekilde şikayetinden vazgeçmediği sürece yargılama süreci devam eder.
- Şikayet adına yapılan incelemeler sonucunda soruşturma yapılmasına gerek olmadığına ilişkin karar verilirse bu karar şikayetçi olan kişiye bildirilir. Bu karara itiraz edilebilir. Ancak bu itirazın 5271 sayılı kanunda yer alan madde 173’e göre gerçekleşmesi gerekir.
- Gerçekleşen soruşturmaya göre yeterli delile ulaşılmışsa savcı bu iddianameyi düzenler ve mahkemeye iletir. Ceza mahkemeleri 15 gün içinde iddianameyi kabul edip iade eder. 15 gün içinde iade edilmemişse iddianame kabul edildi anlamına gelmektedir. Bu adımlardan sonra yargılama süreci başlar.
- Gerçekleşen yargılama sürecinin sonunca CMK madde 223’e göre hüküm uygulanmaktadır. Verilen karara karşı temyiz ya da istinaf yoluna uygun şartlar söz konusuysa bu yollara başvurulabilir.
- Karar kesinleştikten sonra infaza geçilmektedir.
Dolandırıcılık, herkesin karşılaşabileceği bir durumdur ve bu duruma karşı önlem alınmalıdır. İnternet ve internet üzerinden gerçekleşen ödemelerde dolandırıcılık ile sıklıkla karşılaşılmaktadır. Teknolojinin bu denli yaygın olması, bu tür suçların önünü açmaktadır. Buna ilişkin önlemler alınsa da internet üzerinden dolandırıcılık suçları gerçekleştirilmektedir. Dolandırıcılık mağdurlarının sayısı gittikçe artmakta ve ilgili makamlara yapılan şikayet sayısı da gün geçtikçe artmaktadır. Dolandırıcılıkla karşılaşılan durumlarda Antalya avukat şirketleriyle görüşüp fikir ve yardım almak son derece önemlidir.
Davaların karmaşık süreçleri olabilmekte ve bu süreçler içinde hukuki bilgileri kullanmak gereklidir. İnsanlar dolandırıcılık ile karşılaştıkları zaman ne yapacaklarını bilemeyip panik olabilmektedirler. Dolandırıcılığa mahal vermemek için şüpheli işlemlerden ve para aktarımlarından uzak durmak gerekir. İnternet üzerinden dolandırıcılıkla karşılaşıldığı durumda hemen savcılığa gidilebileceği gibi ilk önce avukata gidip süreci başlatmak da bir seçenektir. Avukatlar bu süreçte kişilerin haklarını korur ve gerektiği zaman gerektiği adımları uygularlar.
Dolandırıcılara Karşı Nasıl Önlem Alırım?
Facebook üzerinden dolandırıldım ne yapmalıyım, dolandırıldım paramı nasıl geri alırım gibi soruların sıklığı her geçen gün artmaktadır. Dolandırıcılık ile karşı karşıla kalmamak için oldukça dikkatli olmak gerekmektedir. Özellikle şu adımlara dikkat ederek internet üzerinden gerçekleşen dolandırıcılığa karşı önlem almak mümkündür:
- Kişisel verilerinizi, hesap şifrelerini ve banka bilgilerinizi her kim olursa olsun paylaşmayın.
- Her hesabınız için tahmin edilmesi zor şifreler belirleyin. Bunu her hesabınız için ayrı ayrı gerçekleştirmeniz daha iyidir. Çünkü bir hesabınız dolandırıcılık için ele geçirilmişse ve şifreniz diğer hesaplarınızla aynı olursa bu durumda o hesaplarınız da riske girmektedir.
- Yeni bir telefon ya da bilgisayar aldıysanız eski cihazınızda yer alan tüm verilerinizi silip cihazı fabrika ayarlarına döndürmeyi unutmayın.
- Wi-Fi ağınıza bağlı olan cihazları kontrol edin ve eğer yabancı bir cihaz görürseniz şifrenizi değiştirin.
- Toplu alanlarda kullanılan (kafe, spor salonu, toplu kullanıma açık alanlar vb) Wi-Fi ağlarına bağlanmayın. Bu ağlar üzerinden bağlanan diğer cihazlarla sizin cihazınızın verileri kötü niyetli kişiler tarafından çalınabilmektedir.
- Bilgisayarla çalışıyorsanız bir antivirüs yazılımından destek alın.
- Toplu sohbet odalarında ya da insanların fazla olduğu alanlarda banka hesap bilgilerinizi ya da özel velilerinizi paylaşmayın.
- Tanımadığınız kişilerden gelen ve para talep eden mesaj, mail ve benzeri yollarla gönderilen mesajları dikkate almayın.
- Facebook gibi benzeri platformlar üzerinden gönderilen mesajlarda yer alan linklere tıklamayın. Bazı durumlarda “Bu kişi sen misin? Senden beklemezdim.” gibi paniğe sürükleyici cümlelerle gönderilen linklere tıklamak yaygındır. Bu durumda hesap bilgileri çalınabilmektedir.
- Yakınlarınızdan, arkadaşlarınızdan ya da ailenizden gelen ve para talep eden fakat şüpheli gözüken mesajları dikkate almayın. Bu kişiler kim olursa olsun kendi şahsi numaralarla iletişime geçin ve durumu bildirin.
- Banka şifrelerinizi online ortamda banka görevlisi olsa bile paylaşmayın.
