Müstehcenlik suçu 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nda yer alan madde 226’ya göre düzenlenmiş bir suçtur. Genel ahlaka karşı işlenen suçlar kategorisinde yer almaktadır. Toplumu meydana getiren bireylerin bedensel, ruhsal, zihinsel ve ahlaki yapıları, bu suçta korunun hukuki değerlerdir. Toplumda ahlaki değerlere aykırı eylemler hukuka aykırı bir şekilde meydana gelebilmektedir. Bu durumlar hem bireyleri hem de çocukları korumak adına engellenmek için bir dizi yasayla birlikte korunmaktadır. Müstehcenlik suçunda cinsel içerikli yazılar, videolar, sesler ya da görseller yayma, bunları dağıtma ve sergileme gibi durumlar söz konusudur.
Müstehcenlik suçu, basın aracılığıyla işlenebildiği gibi internet üzerinden erişim sağlanan dijital platformlar üzerinden de işlenebilen bir suçtur. Geçmişten günümüze bu suç pek çok insan tarafından işlenmiş, hatta ülke gündemine oturmuştur. Bu suç için verilen cezalar hapis cezası ve adli para cezalarıdır. Müstehcenlik suçu için talep edilen ceza 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezasıdır.
Müstehcenlik suçunun işleniş şekli cezanın daha fazla olmasına neden olabilmektedir. Suçta mağdur olan kişi faili şikayet edebilir. Bunun yanı sıra tazminat davası da açabilmektedir. Müstehcenlik suçu, yasal yollardan pek çok şekilde cezalandırılabilmektedir. Müstehcenlik suçunun yapılmaması için pek caydırıcı çalışmalar gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Bu suçun ortaya çıkmaması adına yasaklı sitelerin erişime kapalı olması, ebeveynlerin çocuklarını internet konusunda tamamen serbest bırakmaması, onları gözetmesi, kişisel bilgilerini muhafaza etmeleri konusunda uyarmaları ve onları denetlemeleri gerekmektedir.
Müstehcenlik suçunda pek çok suç unsuru yer almaktadır. Türk Ceza Kanunu madde 226’ya göre, müstehcenlik suçu unsurları yetişkinlere ve topluma karşı müstehcenlik suçu ve çocuklara yönelik işlenen müstehcenlik suçu olarak ikiye ayrılmaktadır. Ancak genele bakıldığı zaman müstehcenlik suçunun işlenişi esnasında seçimli hareketlerin gerçekleşmesi söz konusudur.
Genel ahlaka yönelik işlenen suçlar arasında yer alan müstehcenlik suçu seçimlik hareketli suçlar arasında yer almaktadır. Bu suçta çocukların mağdur olması ya da çocukların kullandığı müstehcen ürünlerin ülkeye sokulması durumunda bu suçun cezası daha ağır hale gelmektedir. Müstehcenlik suçunun işlendiğine karar verilirken toplumun geneline bakılarak sonuca varılır. Toplumdaki değer yargıları, bu suçun işlenip işenmediğine karar vermede oldukça önemlidir. Toplumda uyulması gereken kurallar üzerinden değerlendirme yapılır. Suç incelenirken toplumun değerleri, ahlak ve edep anlayışları göz önünde bulundurulur. Ülkeye bir ürün sokulmuşsa bu ürünün ahlak anlayışına ters olması, çocukların bu ürün nedeniyle kötü anlamda etkilenmesi, zarara uğraması gibi durumlar analiz edilir.
Müstehcenlik Suçu Nedir
Müstehcenlik suçu pek çok farklı şekilde işlenebilmektedir. Özellikle sosyal medya, bu suçun işlenebilmesi için insanların en kolay ulaşabildiği yerlerden biridir. İnternet kullanımının yaygınlaşması nedeniyle sosyal medya kullanımı artık günlük yaşamın vazgeçilmezi olmuştur. Sosyal medyada insanlar karşılıklı olarak birbirleriyle etkileşim ve iletişim kurabilmektedir. Toplumsal olaylarda da oldukça önemli bir kullanım alanına sahiptir. Dileyen kullanıcı istediği şekilde istediği içeriğe sosyal medya üzerinden ulaşabilmektedir.
Müstehcenlik suçuna neden olabilecek videolar, yazışmalar, görseller ve ses kayıtları gibi içerikler sosyal medya üzerinden kolaylıkla paylaşılabilen içeriklerdir. Sosyal medya kullanılarak işlenen müstehcenlik suçu, bu suç işlenirken paylaşılan içeriklerin daha çabuk yayılmasına neden olur. İçerikler fazlaca yayılmışsa bir noktada internetten tamamen silmek de mümkün olmaz. Çünkü internette mutlaka bir şeylerin isleri kalmaktadır.
Sosyal medya Facebook, Twitter, Instagram ve benzeri pek çok platformdan oluşmaktadır. Bu platformların çoğunda müstehcen içerik paylaşmak topluluk ihlali olduğundan hemen kaldırılmaktadır. Ancak Twitter gibi bir platformda bu içerikler fazlaca yer almakta ve müstehcenlik suçunu en çok bu gibi platformlarda karşımıza çıkmaktadır. Müstehcen içerikler çocuklara ulaşıp onları kötü etkileyebileceğinden ailelerin küçük yaştaki çocukların sosyal medya kullanımını kontrol etmesi gerekmektedir.
Kanunlar çocukları ve toplumu bu tür şeylere karşı korumak için pek çok yaptırım yapmaktadır. Bu yaptırımlar caydırıcı olmakla birlikte suçun tekrar işlenmesini önleyecek niteliktedir. Müstehcenlik suşu işlendiğinde kişinin şikayetçi olup olmadığına bakılmadan devletin yetkilileri harekete geçerek bu duruma müdahale ederler. Savcılık makamları toplumu korumak adına Cumhuriyet savcılarıyla iddia makamına dosya hazırlarlar.
Sosyal medya aracılığıyla müstehcenlik suçu kolaylıkla işlenebilmektedir. Bu ortamlarda bu içerikler daha kolay yayıldığından failler genelde bu yolla müstehcenlik suçu işlemektedirler. Kanuna göre bu suç için çeşitli yaptırımlar uygulanır. Bu yaptırımların gerçekleşebilmesi için müstehcenlik suçu unsuru barındıran eylemler gerçekleştirilmelidir. Bu unsurlardan bazıları şunlardır:
- Sosyal medya hesapları üzerinden direkt mesaj olarak iletilmesi
- Sosyal medya organları üzerinden yayın yapılması
- E-mail ile içerik göndermek
- İnternet yardımıyla yapılan görüntülü görüşmelerde çıplak görüntü kayıtlarının yayınlanması
- Sosyal medya grupları üzerinden gerçekleşen grup konuşmaları
Müstehcenlik Suçu Cezası
Müstehcenlik suçu seçimlik hareketle işlene suçlar arasında yer alır. Müstehcen eşya ya da ürünlerin aleni bir şekilde sergilenmesi de bu suçu oluşturacak unsurlar arasında yer alır. Görsel, video kaydı, yazılı ve sesli içeriklerin müstehcenlik içermesine rağmen yayınlanması bu suçu oluşturur. Aynı şekilde müstehcen ürünlerin reklamını yapan kişiler de seçimlik hareket ile suç işlemiş olmaktadırlar. Bu ürünlerin reklamı yapılmışsa verilen ceza 6 ay ile 2 yıl arası hapis cezasıdır.
Reklam yapılırken sosyal medya, televizyon, radyo ve diğer yayın organları kullanılabilmektedir. Bu urumlarda basın aracılığıyla busuçu işlenmiş sayılır. Basın ve yayın organları kullanılarak bu suçu üşleyen kişilr 6 aydan 3 yıla kadar hapis cezası alır. Ayrıca 5000 güne kadar adli para cezasına çarptırılabilirler.
Müstehcenlik suçu ölmüş bir insan bedeni üzerinden, hayvanlar üzerinden ya da normal olmayan bir şekilde gerçekleşen cinsel birleşme üzerinden gerçekleşebilir. Bu suçlar ise 1 yıl ile 4 yıl arası ceza istemiyle sonuçlanır. Ayrıca 5000 güne kadar adli para cezası uygulanabilir.
Müstehcenlik suçunda bazı durumlarda ceza verilebilmektedir. Türk Ceza Kanunu madde 226’ya göre ceza alınan suç için ceza alınmamasına engel olan durumlar şöyledir:
- Kişinin kendi özel alanında gerçekleştirdiği müstehcenlik bir suç değildir<
- Müstehcen ürünlerin satışı için gerekli izinlere sahip olunmuşsa (erotik dükkanlar gibi) bu durumda müstehcenlik ortaya çıkmaz.
- Müstehcen sanat içerikleri ve edebi eserler çocukların ulaşamayacağı şekilde sergilendiğinde suç teşkil etmemektedir.
HAGB kararı müstehcenlik suçu cezası 2 yılı geçiyorsa uygulanmamaktadır. Sanık denetim altındayken yükümlülüklerini yerine getirmiş ve koşullar da duruma uygunsa hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı ceza 2 yılı geçmişse verilmez.
Müstehcenlik Suçu Şikayete Tabi Mi?
Müstehcenlik suçu şikayete tabi değildir ve kanunda belirtilen durumlar içinde yer almadığı için suç adına uzlaşmaya da gidilmez. Savcılık makamı tarafından başlatılan soruşturma sonucu suçun varlığı delillerle ispat edilmişse iddianame hazırlanır. Savcılık bu iddianameyi gerekli makamlara iletir. İddia makamı olan savcılık, mahkemeye bu belgeyi sunar ve kamu davası açılmaktadır.
Ceza davası niteliği taşıyan kamı davaları resen olarak savcılık tarafından dava sonuna kadar kamu davası kısmında yer alınır. Bu suçlarda şikayetten vazgeçilmesi davanın sonlanmasına neden olmaz. Savcılık kendiliğinden soruşturma başlatırken müstehcenlik suçunda bir zamanaşımı süresi belirtilmez. Ancak bu tür suçlar adına dava zaman açımı 15 yıl olarak belirlenmektedir.
